po ludzku
  • Po co językoznawcy?
    14.03.2013
    14.03.2013
    Jakie praktyczne korzyści czerpie społeczeństwo polskie (i nie tylko) z pracy językoznawców? Będę wdzięczna za mini-, midi- lub nawet maksiwykład o sile (lub jej braku) oddziaływania językoznawcy na statystycznego Kowalskiego (lub, jak kto woli, Nowaka). Tylko proszę nie uciekać się do fortelu, że statystyczny Kowalski/Nowak nie istnieje ;-)
  • imiona postaci i obiektów literackich – po raz drugi
    21.03.2008
    21.03.2008
    Czy Królewna Śnieżka, Żabi Król i Czarodziejskie Źródło pisze się z dużej czy małej litery?
    Czas w baśni jest nieokreślony. Mówi się wtedy: za siódmą górą, za siódmą rzeką. Baśnie bywają różne. Występują w nich postacie fantastyczne: Żabi Król, Śpiąca Królewna, krasnoludki, wróżki, smok mający siedem głów, mówiące ludzkim głosem jaskółki, wróble i słowiki. Są też czarodziejskie przedmioty, np. Czarodziejskie Źródło. Każda baśń uczy, jak ludzie powinni postępować w życiu.
  • osoba ludzka?
    18.03.2004
    18.03.2004
    Czy poprawne są często spotykane wyrażenia: osoba ludzka, więzi międzyosobowe?
  • Inna sprawa to (,) czy…
    8.07.2015
    8.07.2015
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie interpunkcja w zdaniu „Czy ma to wpływ na ludzkie zachowania, to inna sprawa”. Gdyby zamienić kolejność członów oddzielonych przecinkiem, widoczna byłaby podrzędność frazy „Czy…” i konieczność przecinka, więc chyba powinien się znaleźć również w wyjściowej wersji? A co ze zdaniem „Inna sprawa to czy ma to wpływ na ludzkie zachowania”?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Nowe zapożyczenie: zaadresować problem
    12.01.2018
    12.01.2018
    Ostatnio bardzo często słyszę wyrażenie zaadresować problem. Z kontekstu wynika, że osoba używająca tego wyrażenia ma na myśli: zdiagnozować, opisać, zrozumieć lub zrobić coś z nim. Jest to bezpośrednia kalka angielskiego wyrażenia to address a problem. Przykład z Internetu: Zgadzam się, że związki zawodowe nie powinny […], ale na pewno trzeba zaadresować problem likwidowanych miejsc pracy. Czy z językowego punktu widzenia jest dopuszczalna?
  • Proces adaptacyjny, proces zwinny
    23.12.2015
    23.12.2015
    Czy adaptacyjny proces to oksymoron? W znaczeniu: proces dostosowujący się do zmian. Z jednej strony mamy tą zdolność adaptacji, ale z drugiej proces, który zakłada pewne zdefiniowane po sobie etapy.
    Czy określenie zwinny proces jest poprawne? Zwinność odnosi się zwykle do ruchów.
    Z góry dziękuję i pozdrawiam
  • rozmaitości fleksyjne
    3.04.2002
    3.04.2002
    Szanowni Państwo,
    1) Czy od czasownia widzieć tworzy się formy trybu rozkazującego?
    2) Czy wyrażenia: po polsku, po ludzku traktuje się jako przysłówki?
    Dziękuję,
    Joanna Kolasińska
  • Serce jako ośrodek uczuć
    29.12.2015
    29.12.2015
    Szanowni Państwo,
    nie jestem pewien, czy jest to właściwe pytanie do językoznawców, ale spróbuję: Skąd właściwie wzięło się symboliczne traktowanie serca ludzkiego jako ośrodka uczuć? Czy jest w ogóle możliwe wskazanie jakichkolwiek źródeł takiego ujęcia? (Pismo Święte?).
    Do namysłu nad tym pytaniem skłonił mnie film „Bogowie”, w którym pewna kobieta obawiała się, czy aby po transplantacji serca u męża jego uczucia wobec niej nie ulegną zmianie.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego